Lịch sử hình thành và phát triển

Quả bóng Vàng (Ballon d'Or) là một giải thưởng bóng đá thường niên được trao cho cầu thủ xuất sắc nhất trong năm trên toàn thế giới do tạp chí France Football (Pháp) tổ chức. Giải thưởng này xuất phát từ ý tưởng của phóng viên thể thao Gabriel Hanot, người đã đề nghị các đồng nghiệp của mình bình chọn cho cầu thủ chơi hay nhất tại châu Âu trong năm 1956. 

Ban đầu, các phóng viên chỉ bình chọn cho những cầu thủ người châu Âu đang chơi tại các câu lạc bộ châu Âu cho tới năm 1995. Năm đó, France Football thay đổi luật bình chọn cho phép các cầu thủ ngoài châu Âu có cơ hội nhận giải nếu họ đang chơi cho một câu lạc bộ tại châu Âu. Ngay lập tức, George Weah, cầu thủ người Liberia thi đấu cho câu lạc bộ AC Milan đã giành giải trong năm đó.

George Weah nhận danh hiệu Ballon d'Or năm 1995

Trước đó, năm 1991, FIFA nhận thấy sự hạn chế của giải thưởng này nên đã đưa ra hạng mục riêng với tên gọi “Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới” (FIFA World Player of the Year) với cơ hội nhiều hơn cho các cầu thủ ngoài châu Âu. Thời điểm trước năm 2010, FIFA vẫn trao giải Cầu thủ xuất sắc nhất năm trong khi tờ France Football của Pháp là "chủ xị" giải thưởng danh giá Quả bóng Vàng (Ballon d'Or). Nhận thấy sức ảnh hưởng to lớn của danh hiệu Quả bóng Vàng, năm 2010, FIFA đã bỏ ra 13 triệu Bảng để ký hợp đồng 6 năm với France Football để tạo nên giải thưởng Quả bóng Vàng FIFA. FIFA và France Football quyết định hợp nhất 2 giải thưởng thành 1 với tên gọi FIFA Ballon d’Or (Quả bóng Vàng FIFA).

Kể từ đó, bóng đá thế giới mỗi năm chỉ lựa chọn ra một cái tên xuất sắc nhất. Dù vậy, đến năm 2016, FIFA đã bất ngờ quyết định không gia hạn hợp đồng với France Football. Điều này đồng nghĩa với việc giải thưởng Quả bóng Vàng sẽ không còn gắn mác "FIFA" trong tên gọi. Tiêu chí bầu chọn của giải thưởng France Football cũng trở lại như cũ là chỉ dành lá phiếu cho các nhà báo thể thao trên thế giới. 

Trong khi đó, FIFA quyết định lập ra giải thưởng riêng mang tên FIFA. Sau khi tách ra, giải thưởng World Player of the Year của FIFA cũng được đổi tên luôn thành The Best.

Nguyên tắc bầu chọn và các hạng mục trao giải

Khác với Quả bóng vàng, khi mà thông thường giải thưởng này được thực hiện thông qua cuộc bình chọn của khoảng 170 nhà báo từ khắp nơi trên thế giới (176 vào năm 2019). Mỗi quốc gia chỉ có một đại diện và mỗi người này gửi một danh sách gồm 5 cái tên. Người xếp ở vị trí đầu tiên được nhận 6 điểm, thứ hai 4 điểm, thứ ba 3 điểm, thứ tư 2 điểm và thứ năm 1 điểm. 

Nhưng giải thưởng Cầu thủ xuất sắc nhất năm của FIFA sẽ được quyết định bởi một hệ thống bầu chọn phức tạp hơn khá nhiều. Những lá phiếu của FIFA The Best được bầu chọn từ các HLV, đội trưởng các ĐTQG và nhà báo trên toàn thế giới. The Best được quyết định với tỷ lệ như sau: 25% số phiếu từ CĐV bầu chọn, 25% khác đến từ các nhà báo trên thế giới, 25% tiếp theo do các HLV ở mỗi đội tuyển quốc gia bầu chọn và 25% còn lại thuộc quyền về đội trưởng của mỗi đội tuyển quốc gia. 

Với tuổi đời mới bước sang con số 5 nên FIFA The Best chưa cố định về thời gian công bố giải thưởng. Ví dụ, FIFA The Best 2016 được cơ quan quyền lực bóng đá thế giới tổ chức vào tháng 1/2017, nhưng tới tháng 10/2017, họ đã tiến hành trao giải thưởng cho năm 2017. Còn 2 năm trở lại đây, 2018 và 2019, FIFA The Best được trao cố định vào cuối tháng 9. Đến năm 2020 đánh dấu cột mốc lần thứ 5 trao giải FIFA The Best thì giải thưởng này suýt chút nữa không được tổ chức do đại dịch Covid-19 làm gián đoạn bóng đá thế giới. Tuy nhiên, sau khi bóng đá trở lại, hồi đầu tháng 11 năm đó, FIFA đã quyết định vẫn tổ chức Gala trao giải FIFA The Best 2020 để vinh danh những cá nhân, những HLV xuất sắc nhất trong mùa bóng vừa qua. 

Và ở năm nay thì giải thưởng được ấn định thời gian trao là vào tháng 1. Mặc dù ở thành tích đoạt quả bóng vàng thì Ronaldo đang thua so với Messi, nhưng ở giải thưởng do FIFA tổ chức này thì lại khác, Trong 5 lần tổ chức, Ronaldo là cầu thủ duy nhất 2 lần được vinh danh vào các năm 2016 và 2017, trong khi đó 3 cầu thủ còn lại vinh dự nhận giải The Best là Luka Modric một lần vào năm 2018, Messi một lần vào năm 2019 và Lewandowski cũng nhận danh hiệu này vào mùa giài năm ngoái.

Chiếc cúp FIFA The Best


Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 nên gala “FIFA The Best 2021” vẫn sẽ được tổ chức theo hình thức trực tuyến giống như năm ngoái. Người hâm mộ có thể theo dõi sự kiện này online trên các nền tảng mạng xã hội khác nhau như YouTube, Facebook hay Twitter . 

Ngoài giải thưởng Cầu thủ nam xuất sắc nhất năm, cũng trong gala The Best 2021, FIFA sẽ trao các danh hiệu đáng chú ý khác như Cầu thủ nữ xuất sắc nhất năm, HLV bóng đá nam xuất sắc nhất năm, HLV bóng đá nữ xuất sắc nhất năm, Thủ môn xuất sắc nhất năm, Đội hình tiêu biểu của năm, giải Fair-play. Và cuối cùng là một giải thưởng hết sức thú vị là giải thưởng Bàn thắng của năm hay còn gọi với cái tên FIFA Puskas Award. 

Neymar JR nhận giải Pukas vào năm 2011

Giải thưởng FIFA Puskás này là một giải thưởng được thành lập vào ngày 20 tháng 10 năm 2009 của Liên đoàn bóng đá thế giới theo lệnh của Chủ tịch FIFA Sepp Blatter để trao giải cho cầu thủ đã ghi bàn có giá trị thẩm mỹ nhất của năm. Giải thưởng này được lập ra để tưởng nhớ tới Ferenc Puskás, tiền đạo huyền thoại của câu lạc bộ Real Madrid và là thành viên nổi bật nhất trong thế hệ vàng của bóng đá Hungary với rất nhiều thành công trong giai đoạn 1950 – 1960. 

Ông là một trong những cầu thủ ghi bàn hàng đầu của thế kỷ 20 với 512 bàn thắng trong 528 trận đấu và ông đã lập một kỷ lục thế giới khi ông ghi tới 84 bàn thắng trong 85 trận khi đá cho đội tuyển quốc gia Hungary. Tiêu chí để đánh giá giải thưởng này đó là nó phải là một bàn thắng đẹp với các nguyên nhân dẫn đến các bàn thắng là từ những sút xa, sút phạt trực tiếp, sự phối hợp cùng đồng đội, đánh đầu, kĩ thuật cá nhân và hàng tá các yếu tố khác. Tầm quan trọng của trận đấu cũng được đưa vào xem xét. Bàn thắng không phải là kết quả của sự may mắn, những sai lầm hoặc cú sút chệch hướng bởi một đồng đội hoặc các cầu thủ khác. Người ghi bàn cần phải chơi đẹp, tức là các cầu thủ không được hành xử xấu trong pha bóng trước đó hoặc đã bị buộc tội sử dụng doping.

Có thể thấy FIFA The Best luôn là một giải thưởng cao quý mà bất kỳ cầu thủ nào cũng muốn chạm tay vào, bỏ qua những bê bối gần đây của cơ quan tổ chức giải thưởng là FIFA thì giải thưởng tôn vinh cầu thủ xuất sắc nhất năm vẫn luôn được xem là một danh hiệu hàng đầu giới túc cầu. Ngoài ra ở buổi lễ trao giải này, người hâm mộ chúng ta còn có cơ hội được cổ vũ, tôn vinh cho bóng đá nữ, cho các cầu thủ nữ. Đội hình tiêu biểu của năm và bàn thắng đẹp nhất của năm cũng là thứ mà không ai muốn bỏ lỡ tại GALA FIFA The Best